trg_fontane
Premijer Srbije Zoran Đinđić ubijen je ispred zgrade Vlade Srbije 12. marta pre 13 godina. Ubice i nalogodavci su izborom mesta ubistva i simbolično pokazali koliko daleko mogu da idu. Do danas se ne zna ko su bili nalogodavci i „idejni tvorci“ ubistva predsednika Vlade Srbije, koji je na tu funkciju došao nakon „baršunaste revolucije“ 5. oktobra 2000. godine kada je svrgnut Slobodan Milošević.
Dok su građani Srbije – ili bar veći deo njih – bili u šoku, Vlada Srbije nekoliko časova nakon ubistva proglasila je vanredno stanje. Za ubistvo su odmah osumnjičeni pripadnici zemunskog kriminalnog klana. Vanredno stanje je trajalo od 12. marta do 22. aprila 2003. godine i za to vreme je u policijskoj akciji „Sablja“ uhapšeno 11.665 osoba, među njima i partijskih funkcionera, estradnih zvezda, oficira, nosilaca pravosudnih funkcija itd. U avgustu 2003. podignuta je optužnica protiv 44 osobe za učešće u organizovanju ubistva. Zbog organizovanja ubistva premijera na 40 godina zatvora osuđen je Milorad Ulemek, bivši komandant Jedinice za specijalne operacije Državne bezbednosti. Istu kaznu dobio je i Zvezdan Jovanović, izvršilac ubistva i bivši Ulemekov zamenik. Politička pozadina ubistva Đinđića još nije otkrivena. U obrazloženju presude navedeno je i da je ubistvo Zorana Đinđića političko ubistvo upereno protiv države, u kome su učestvovali kriminalizovani deo JSO i klan Dušana Spasojevića.
Suđenje je započeto 22. decembra 2003. u Okružnom sudu u Beogradu, a optuženi su 23. maja 2007. godine proglašeni krivim i osuđeni na ukupno 378 godina zatvora.
Vlada Zorana Đinđića započela je socijalne i ekonomske reforme. Za vreme njegove vlasti uspostavljene su dobre relacije sa zapadnim zemljama. Đinđićeva vlada zalagala se za saradnju sa Haškim tribunalom, te je u toku njegovog mandata uhapšeno i izručeno više haških optuženika – pre svega Slobodan Milošević.
Za 13 godina se mnogo toga promenilo. Danas Đinđićeva Demokratska stranka više ne postoji u formi u kojoj je postojala za njegovo vreme. Stranka se raspala u paramparčad, na republičkom nivou je opozicija, kao i u mnogim opštinama, među ostalima i u Bečeju, na vlasti je samo u pokrajini. Đinđićeve ideje su manje-više zaboravljene, a svakako najveći udarac za misleće demokrate bio je dan kada je nekadašnji predsednik DS-a Boris Tadić „upriličio“ tzv. istorijsko pomirenje sa nekadašnjim SPS-om Slobodana Miloševića, danas Ivice Dačića.
|
„Ubiti Zorana Đinđića“ Devet godina nakon ubistva Zorana Đinđića, 5. oktobra 2012. godine na sceni Studentskog kulturnog centra „Fabrika“ u Novom Sadu prikazan je komad „Ubiti Zorana Đinđića“, u režiji Zlatka Pakovića, o atentatu na prvog demokratski izabranog premijera Srbije. |
Trinaest godina nakon ubistva Đinđića dešava se i to da venac na spomen-ploču u sedištu Vlade Srbije polažu članovi sadašnje Vlade, na čelu s premijerom Aleksandrom Vučićem, a Đinđićevi nekadašnji partijski saborci sete ga se u više kolona. U Aleji velikana na Novom groblju, uz suprugu i sina Zorana Đinđića i brojne građane, cveće je položilo i rukovodstvo Đinđićeve Demokratske stranke na čelu sa predsednikom stranke Bojanom Pajtićem, ali porodica, prijatelji i poštovaoci odali su poštu ubijenom premijeru i ispred zgrade Vlade. „Šetnju za Zorana“ u organizaciji Liberalno-demokratske partije pored Čedomira Jovanovića predvodio je i Boris Tadić, danas predsednik Socijaldemokratske stranke. I učesnici te šetnje su položili cveće i vence u dvorištu Vlade. Nakon njih na istom mestu su se setili premijera nekadašnji članovi njegove vlade na čelu sa Zoranom Živkovićem.
O situaciji u Bečeju govori to da nikakav program nije održan za 12. mart, samo je opštinski odbor DS-a organizovao tradicionalni parastos u pravoslavnoj crkvi kom je prisustvovalo 10-15 ljudi.
R.M.
