trg_fontane
„Za transparentne javne finansije“ je naziv tribine koju su članovi Bečejskog udruženja mladih (BUM) organizovali u petak u velikoj sali gradske kuće, sa ciljem da se podigne svest građana o budžetskom procesu i javnim finansijama i da se građani zainteresuju za aktivno uključivanje u procesu izrade i donošenja budžeta opštine.
Učesnici tribine su bili Predrag Jovanović, direktor Uprave za javne nabavke, Saša Varadinac iz Udruženja profesionalaca u javnim nabavkama, Dragan Dobrašinović iz Koalicije za nadzor javnih finansija i Aleksandar Đekić iz Bečejskog udruženja mladih, a tribini je prisustvovalo tridesetak mladih ljudi, predstavnika lokalne vlasti, javnih preduzeća i organizacija.
Aleksandar Đekić je predstavio rezultate istraživanja „Građani Bečeja o opštinskom budžetu“, koje su članovi BUM-a sproveli putem anketiranja građana Bečeja. Anketirano je više od 800 građana koji su trebali da odgovore na 25 pitanja o tome koliko su informisani o opštinskom budžetu, o njegovom funkcionisanju, trošenju novca iz opštinske kase itd.
Rezultati istraživanja su poražavajući, jer se ispostavilo da je mali broj građana koji znaju koliki je budžet opštine, a još manje koji znaju kako funkcioniše opštinski budžet i na šta se troše pare poreskih obveznika.
Prema rezultatima ankete, 73 posto građana trenutno nije, ali želi da bude, informisano o opštinskom budžetu, 60 posto građana nije učestvovalo, ali želi da učestvuje, u javnoj diskusiji o budžetu opštine, dok 23 posto gađana misli da nema pravo da utiče na budžet opštine.
Na pitanje koji su prioritetni problemi u Bečeju, 68 posto anketiranih je odgovorilo da je nezakonitost najveći problem, 38 odsto misli da je to loša privreda, a na trećem mestu su se našli mito i korupcija (36 odsto). Na pitanje koja su tri budžetska prioriteta, 47 posto anketiranih je odgovorilo da je poljoprivreda primarni prioritet, razvoj privrede je na drugom mestu, zdravstvo na trećem, a školstvo na četvrtom.
Đekić je govorio i o rebalansu budžeta opštine i o analizi pojedinih budžetskih stavki, s obzirom na to da su nakon svakog rebalansa sve budžetske kvote u suštini „ispeglane“.
Inače, budžet opštine 2009. godine bio je „težak“ 799.519.000 dinara i bilo je dva rebalansa. U 2010. godini budžet je iznosio 770.859.000 dinara i takođe je bilo dva rebalansa. Za 2011. godinu iznos opštinskog budžeta je bio 772.793.000 dinara, a urađeno je tri rebalansa. Za 2012. godinu je usvojen budžet u iznosu od 978.526.000 dinara, a rebalans je upravo u pripremi.
Predstavnik BUM-a je govorio i o trošenju novca iz opštinske kase, konstatovao je, između ostalog, da je prošle godine sa pojedinih budžetskih pozicija već u prvih 9 meseci godine bilo potrošeno 91 i 95 odsto predviđenog novca (uglavnom je reč o troškovima predsednika opštine, lokalnog parlamenta, Opštinske uprave), a s druge strane za stvari kao što su obrazovanje i prevoz đaka za 9 meseci je potrošeno je manje od 40 procenata predviđenog novca.
Bilo je još pregršt interesantnih stvari, što se tiče „budžetskog poslovanja“: recimo, prošle godine je za Majske igre i za proslavu 20 godina postojanja Mađarskog kulturnog društva „Petefi Šandor“ bilo predviđeno po pola miliona dinara, međutim, za jednu manifestaciju je plaćen celokupan iznos, a za drugu samo pola. Kancelariji za mlade je prošle godine sledovalo 400.000 dinara, a za prvih 9 meseci prošle godine nije dobila niti jedan dinar.
Na tribini je bilo reči o mnogim drugim nejasnoćama i nelogičnostima u vezi sa trošenjem novca iz opštinskog budžeta, pomenuta je nabavka za opremanje dečjih igrališta, koja se pojavljuje nekoliko puta sa različitim iznosima, a dva puta se pojavljuje isti izvođač radova kojem su u dva navrata isplaćena dva različita iznosa a navodi se da je reč o istom poslu.
Učesnici tribine su govorili i o postupcima javnih nabavki i o mogućnostima malverzacija, ali i o tome na koji način može da se smanji korupcija u javnim nabavkama.
Sva je prilika da će o prljavom vešu tek biti reči na bečejskom, ali i državnom nivou, jer je vreme nakon izbora i formiranja nove vlasti, aktuelna prepucavanja između i unutar partija na vlasti i opoziciji veoma pogodna prilika da makar deo „prljavštine“ ispliva na videlo. Ovo vreme bi trebalo iskoristiti za proveru i reviziju rada javnih preduzeća i ustanova, ali i opštine, a potom bi bilo uputno da organi države (policija i sudovi) preuzmu stvar u svoje ruke, ukoliko su uočene nepravilnosti i nezakonitosti.
U tom poslu značajnu ulogu mogu i moraju imati mediji i civilne organizacije koje se bave radom države, počevši, recimo, od lokalne samouprave u Bečeju, završivši s radom komunalnih preduzeća.
LJ.M.
