Osnovano je 26. marta 1994. godine kao vanstranačka, profesionalna organizacija. Nezavisno udruženje novinara Srbije osnovali su novinari, nezadovoljni radom Udruženja novinara Srbije. Inicijatori su bili članovi Upravnog odbora Fonda solidarnosti i predstavnici tridesetak redakcija širom Srbije, mahom okupljenih u Sindikatu „Nezavisnost“, među kojima je bilo mnogo onih koji su napustili UNS.
NUNS danas ima preko 3300 članova, broj raste iz dan u dan.
NUNS je u protekle dve i po decenije, u skladu sa osnivačkim principima, dosledno i uporno insistirao na unapređenju i zaštiti prava i položaja novinara u društvu, te na razvoju medijskog sistema utemeljenog na osnovnim vrednostima demokratskog društva. Misija NUNS-a je da snažnim i proaktivnim delovanjem u javnosti štiti prava članova i drugih medijskih profesionalaca u Srbiji, sistematski unapređuje profesionalne standarde i promoviše etički odgovorno novinarstvo.
Svoju misiju NUNS ostvaruje:
– uticajem na sva bitna pitanja iz oblasti javnog informisanja i medija, pre svega na donošenje propisa koji se tiču novinara i medija;
– promovisanjem i unapređenjem kulture i javnog informisanja;
– zaštitom bezbednosti novinara, slobodnog novinarstva i pluralističkih medija;
– edukacijom za profesionalno izveštavanje uz poštovanje Kodeksa novinara Srbije;
– promovisanjem i zalaganjem za poštovanje etički odgovornog novinarstva te zaštitom javnosti od medijskih zloupotreba;
– unapređenjem i promovisanjem istraživačkog novinarstva;
– zaštitom prava i interesa članova i drugih novinara i medijskih radnika;
– zaštitom i unapređenjem socijalnog i ekonomskog statusa članova NUNS-a, kako bi im se omogućio profesionalan rad i stvarna nezavisnost;
– saradnjom i udruživanjem sa drugim novinarskim i medijskim organizacijama i poslovnim udruženjima iz zemlje i inostranstva, koji streme istim ciljevima i načelima.
Osnovni ciljevi Udruženja su:
- slobodno novinarstvo i pluralistički mediji;
- unapređivanje profesionalnih i etičkih standarda;
- zaštita prava i interesa novinara (medijskih profesionalaca), uključujući profesionalnu i pravnu zaštitu;
- međusobna saradnja novinara i novinarskih organizacija u zemlji i inostranstvu.
Udruženje preduzima različite aktivnosti sa ciljem da utiče na zakonsku regulativu u oblasti informisanja, kao i na poštovanje prava na slobodu izražavanja mišljenja i informisanja.
Organi NUNS-a su Skupština (redovna Skupština održava se svake a izborna svake četvrte godine), Izvršni odbor, Nadzorni odbor, Sud časti i Komisija za prijem novih članova.
Udruženje ima 19 poverenika u Srbiji i to u sledećim gradovima: Novi Sad, Niš, Kragujevac, Kruševac, Subotica, Šabac, Čačak, Leskovac, Jagodina, Bor, Zrenjanin, Kikinda, Kraljevo, Pirot, Vranje, Sremska Mitrovica, Užice, Novi Pazar i Leskovac. Mreža poverenika će se i dalje širiti.
NUNS se bavi i organizovanjem seminara, i edukacijom novinara, i izdavačkom delatnošću. Periodično izdaje stručni časopis Dosije.
NUNS dodeljuje godišnju novinarsku nagradu “ Dušan Bogavac” za etiku i hrabrost, u saradnji sa istoimenim Fondom, osnovanim 1991. godine.
Udruženje se finansira od članarine, iz donacija i prihoda Medija centra iz Beograda, čiji je NUNS osnivač.
NUNS je od 1994. član Međunarodne federacije novinara (IFJ) sa sedištem u Briselu i Evropske federacije novinara (EFJ).