Skupštinska sala u opštini Bečej (Foto: Arhiva Bečejskog mozaika)Dok lokalne samouprave ulaze u završnicu usvajanja ključnog finansijskog dokumenta, opština Bečej probija rokove u vezi sa budžetom za 2026. godinu. Uprkos tome što je u uputstvu za pripremu Odluke o budžetu opštine Bečej za 2026. godinu Odeljenja za finansije i LPA opštine navedeno da će izvršni organ lokalne vlasti utvrditi predlog odluke o budžetu i proslediti ga lokalnoj skupštini do 15. novembra, to se do tog dana nije desilo.
Problem predstavlja i ignorisanje participacije građana, koja je Statutom opštine obavezna.
Bez ankete, javna rasprava ni na vidiku
Statut opštine Bečej izričito nalaže da su organi opštine „obavezni da pre usvajanja Odluke o budžetu anketiraju građane radi određivanja investicija koje će se finansirati iz budžeta opštine Bečej“. Ova obaveza je na snazi od 2019. godine i prethodnih godina je organizovana u okviru akcije „Budžet po meri građana, i ti se pitaš“.
Opštinski parlament ima rok da usvoji budžet najkasnije do 20. decembra, međutim, pre toga lokalna samouprava treba da anketira građane, a potom da organizuje javnu raspravu o predlogu budžeta.
Ove godine anketiranje građana o investicionim prioritetima, koje je ranijih godina započeto krajem oktobra, do 2. decembra nije započet.
Ni obavezna javna rasprava o predlogu budžeta nije zakazana, što je ključni korak pre nego što se najvažniji finansijski dokument nađe na glasanju u lokalnoj skupštini.
Novi Bečej ispunjava formu, ali bez učešća građana
U susednoj opštini Novi Bečej javna rasprava o predlogu budžeta za 2026. godinu održana je upravo danas (2. decembra) – ako se nešto čemu građani, predstavnici udruženja i organizacija nisu učestvovali, može nazvati javnom raspravom.
Obećanje o transparentnosti – godinu dana kasnije
Građani imaju zakonsko pravo da znaju kako vlast planira da troši njihov novac. Tome služi izrada takozvanog Građanskog budžeta, čiji je cilj transparentno i pojednostavljeno iskazivanje namene javnih sredstava.
Osim toga, građani imaju pravo da znaju kako se tokom godine troši novac iz opštinske kase. U tu svrhu postoji Budžetski portal, gde bi građani trebalo da budu u prilici da u realnom vremenu prate trošenje novca iz budžeta. Međutim, uprkos tome što na sajtu opštine Bečej godinama postoji taj odeljak, on ne sadrži nikakve podatke.
Prošle godine je predsednik opštine Vuk Radojević obećao da će portal biti „apsolutno stavljen u funkciju“, navodeći da je to prioritet (tada) nove načelnice Odeljenja za finansije.
„Mogu i vama javno da obećam i da kažem da ćemo apsolutno staviti u funkciju taj portal. Verujte mi da nisam upoznat zašto u prethodnim godinama nije funkcionisao portal, ali to je nešto što je u okviru nadležnosti opštinske uprave i siguran sam da će nova načelnica Odeljenja za finansije sa svojim saradnicima staviti to kao prioritet u rad i da će staviti u funkciju taj portal“.
Godinu dana kasnije – portal i dalje ne funkcioniše.
U Bečeju se – zasad – budžetski proces odvija bez participacije građana i to nameće pitanje da li je lokalna vlast voljna da u taj postupak uključi one koji opštinsku kasu pune.
K.D.F.
