trg_fontane
Lokalne vlasti više desetina godina najavljuju izgradnju bečejskog banjskog kompleksa. Poslednjih godina u dva navrata su čak i takozvani viši nivoi vlasti bili uključeni u tu priču, prvi put u vreme kada je predsednik opštine bio Peter Knezi, a potom kada je tu funkciju obavljao Vuk Radojević.
Oba puta su, uz podršku pokrajinske, odnosno republičke vlasti potpisani memorandumi s potencijalnim investitorima, u prvom slučaju sa predstavnikom „Akvaprofita“ iz Mađarske, u drugom s preduzećima „Alganim” iz Kuvajta i „Arab-invest” d.o.o. iz Srbije.
Kao što su predstavnici preduzeća iz Mađarske pre nekoliko godina, tako su i predstavnici preduzeća iz Kuvajta, po svemu sudeći, odustali od izgradnje banjskog kompleksa u Bečeju, međutim, lokalna vlast i dalje govori o nekim drugim, zasad neimenovanim, potencijalnim ulagačima.
Banjskog kompleksa ne-ma, a i sada postojeća „Jodna banja“, to jest služba za rehabilitaciju Doma zdravlja – u čijoj neposrednoj blizini postoji termalni izvor sa lekovitom vodom koja se godinama ne koristi za lečenje pacijenata – je u situaciji „ni na nebu, ni na zemlji“ zbog toga što objekat nije u vlasništvu opštine, te se čeka odluka vlasnika PIK „Bečej“ o tome da li će tu zgradu prepustiti lokalnoj samoupravi, a to ne može da uradi dok nema „razrešene i čiste upise u katastru“, prema rečima direktor PIK-a „Bečej“ Petra Pješčića.
„Jodna banja“, međutim, pre više od 30 godina mogla je da postane veliki rehabilitacioni i rekreacioni centar u Bečeju, u geografskom centru Vojvodine.
Bečejski mozaik će u serijalu tekstova istraživati zašto se to nije desilo, mada je početak priče obećavao.
Vrednost nikada izgrađene banje 476 miliona dinara
Direktor Centra za rehabilitaciju i rekreaciju „Jodna banja“ u osnivanju Aleksandar Reljin napisao je u novembru 1982. godine u predmetu „Informacija o problematici izgradnje Centra za rehabilitaciju i rekreaciju u Bečeju“ koji je upućen Izvršnom veću i Savetu radne organizacije u proširenom sastavu, između ostalog i to da su građani i udružena privreda Bečeja spremni da svojim ličnim sredstvima i udruženim sredstvima privrede i bankarskim kreditima, uz sredstva iz izvora sa nivoa SAP Vojvodine, znatno učestvuju u finansiranju izgradnje tog objekta jer su za njega i lično zainteresovani kako sa ekonomsko-finansijskog aspekta, tako i sa aspekta obezbeđenja određenog rekreacionog sadržaja, u kojem je planirana izgradnja pokrivenog bazena, rekreacione dvorane, kao i otvorenih bazena za građane i omladinu.
Kako je Reljin napisao, prilikom formiranja radne organizacije Centar za rehabilitaciju i rekreaciju „Jodna banja“ u osnivanju 1980. godine, zaposlenima te organizacije je dodeljen zadatak da pripreme dokumentacionu osnovu za izgradnju centra, prijave investiciju SDK-u i izgrade planirani objekat.
Do 1982. godine ispitani su svi klimatski i ostali hidrometeorološki uslovi za lokaciju tog objekta u Bečeju, Institut za zdravstvenu zaštitu SAP Vojvodine i Institut za kardiologiju iz Sremske Kamenice izradili su elaborat o opravdanosti izgradnje takvog objekta za SAP Vojvodinu i njegove lokacije u Bečeju, organizovana je javna rasprava o prilazu izgradnji takvog objekta u SAP Vojvodini, obavljeni su prethodni razgovori sa potencijalnim učesnicima u finansiranju izgradnje Centra i dobijena su uveravanja o pristupanju sporazumu kojim treba da se obezbede ukupna sredstva za njegovo finansiranje. Podloga svim uveravanjima je obezbeđena Društvenim dogovorom o razvoju društvenih delatnosti i penzijskog i invalidskog osiguranja u SAP Vojvodini za period od 1981. do 1985. godine.
Usvajanjem tog dokumenta stvoreni su uslovi za dalji rad na pripremama izgradnje Centra, te je naručen i izrađen Investicioni program i idejni projekat, otkupljeno je građevinsko zemljište, dobijena su urbanističko-tehnička rešenja i ostale potrebne saglasnosti za izgradnju objekta, upućena su četiri lekara na specijalizaciju iz interne medicine sa kasnijim opredeljenjem za kardiologiju a paralelno je dogovoreno i odabiranje ostalog potrebnog medicinskog osoblja za potrebe Centra, na bazi idejnog projekta raspisan je oglas i odabran izvođač radova za izgradnju Centra, raspisan je konkurs o prikupljanju ponuda za izbor opreme za opremanje Centra specifičnom medicinskom opremom i potpisan je Samoupravni sporazum o izgradnji Centra sa svim učenicima u njegovom finansiranju, osim sa SIZ-om za penzijsko i invalidsko osiguranje SAP Vojvodine.
Ukupna predračunska vrednost Centra po investicionom programu bila je 476.221,380 dinara, a planirana je da se finansirana iz sledećih izvora: SIZ za zdravstvo 60.000.000 dinara bespovratno, SIZ za invalidsko i penziono osiguranje 60.000.000 dinara bespovratno, SIZ za odmor i rekreaciju Bečej 50.000.000 dinara bespovratno, SIZ za zdravstvo Bečej 4.000.000 dinara bespovratno, SIZ za zapošljavanje Bečej 1.500.000 dinara bespovratno, Skupština opštine Bečej 30.000.000 dinara bespovratno, Fond za javna skloništa Bečej 20.000.000 dinara bespovratno, Investiciona banka Novi Sad 90.000.000 dinara, kredit, komercijalni krediti 140.000.000 dinara, udružena sredstva privrede 20.721.380 dinara. Od ukupnog iznosa bespovratna sredstva bila bi 225.500.000 dinara, krediti banke i komercijalni krediti 230.000.000 dinara, a udružena sredstva 20.721.380 dinara.
Centar za rehabilitaciju i rekreaciju na papiru osnovan 1980. i likvidiran 1983.
U Istorijskom arhivu u Bečeju u belešci o arhivskom fondu o Centru za rehabilitaciju i rekreaciju „Jodna banja“ piše da je u cilju izgradnje Centra, odlukom Skupštine SIZ-a za zdravstvo od 27. februara 1980. godine, Skupštine SIZ-a za odmor i rekreaciju od 5. marta 1980. godine i Skupštine opštine Bečej na sednici svih veća od 29. februara 1980. godine osnovana Radna organizacija Centar za rehabilitaciju i rekreaciju „Jodna banja“ u osnivanju, koja je u aprilu iste godine i registrovana u Osnovnom sudu udruženog rada u Novom Sadu. Osnivači su pre toga, 10. marta, potpisali sporazum o međusobnim pravima i obavezama, a potom i utvrdili zadatke i program sadržaja budućeg Centra, „izdvojili sredstva za njegov rad i precizirali plan realizacije njegove gradnje“.
Plan, međutim, po kom bi se gradio objekat za rehabilitaciju i rekreaciju u Bečeju, sa lokacijom na mestu sadašnje „Jodne banje“, sa osnovnom namenom rehabilitacije kardiovaskularnih bolesti kao produžnim programom kardiologije Instituta iz Sremske Kamenice, i rekreacionim programom, kojim je predviđena izgradnja objekta za pokriveni bazen dimenzija 33×25 metara i rekreacione dvorane za male sportove, kao i otvoreni bazen 50×21 metar sa dodatna dva mala bazena za decu, potrebnim sunčalištima i infrastrukturom za čitav kompleks, nije realizovan.
Inače, za ceo program je izrađen Investicioni program sa idejno-tehničkom dokumentacijom: ukupna vrednost rehabilitacionog i rekreacionog sadržaja bila je 476.221,380 dinara.
Od ideje izgradnje banje odustalo se 1983. godine, zbog teške ekonomske situacije u Vojvodini i u Bečeju. Odustaje se najpre od ideje o izgradnji objekta za kardiovaskularnu rehabilitaciju, a u martu 1983. godine prekinute su sve aktivnosti oko priprema izgradnje Centra za rehabilitaciju i rekreaciju „Jodna banja“. Rešenjem Osnovnog suda udruženog rada sredinom avgusta 1983. godine otvoren je postupak redovne likvidacije Centra na osnovu rešenja Višeg suda u Novom Sadu. Centar „Jodna banja“ likvidiran je iste godine.
Uprkos teškoj ekonomskoj situaciji, u neposrednoj blizini nesuđenog Centra „Jodna banja“, samo godinu dana nakon likvidacije Centra „Jodna banja“ započeta je izgradnja Omladinskog sportskog centra „Mladost“, koji je počeo da funkcioniše 1988. godine i koji danas nosi ime Đorđa Predina, nekadašnjeg predsednika opštine, nekadašnjeg predsednika Vaterpolo saveza Jugoslavije i kluba Bečej sa kojim je 2000. osvojio titulu prvaka Evrope.
K.D.F.
U narednom broju Bečejskog mozaika: „Ko i zašto nije hteo banju?“
