trg_fontane
U februaru mesecu je lokalna samouprava (predsednik opštine) donela Lokalni akcioni plan zapošljavanja opštine Bečej za 2015. Lokalnim akcionim planom su utvrđeni prioriteti, ciljevi i mere za unapređenje zaposlenosti i smanjenje nezaposlenosti na teritoriji opštine. Jedan od prioriteta lokalne samouprave je da se akcionim planom zapošljavanja obezbede uslovi za veći lokalni uticaj na tržištu rada, uključujući predstavnike svih relevantnih institucija, socijalnih partnera i stručnjaka iz oblasti zapošljavanja i drugih oblasti, kao i podsticanje razvoja novih aktivnih mera zapošljavanja.
Lokalni akcioni plan zapošljavanja opštine Bečej za 2015. godinu izradilo je Odeljenje za privredu i razvoj Opštinske uprave uz učešće Lokalnog saveta za zapošljavanje i u saradnji sa bečejskom ispostavom Nacionalne službe za zapošljavanje, a usvojio ga je predsednik opštine.
Jedan od uslova većeg broja zaposlenih je privlačenje investicija i stvaranje pozitivne poslovne klime. U akcionom planu se navodi da opština ima potencijal da ponudi investitorima brojne pogodnosti za poslovanje, kao što su dobar geografski položaj, efikasna lokalna administracija, plovni putevi reke Tise i kanala DTD, tradicija u poljoprivrednoj proizvodnji i prerađivačkoj industriji, a problemi u vezi privlačenja investicija i stvaranja pozitivne poslovne klime su svetska ekonomska kriza i nekvalifikovana radna snaga.
Dominantna uloga lokalnih samouprava je u stvaranju uslova za razvoj investicija u lokalnoj sredini, između ostalog kroz finansijske olakšice.
Za zapošljavanje je važna i podrška i razvoj malih i srednjih preduzeća. Naime, analiza nivoa razvijenosti malih i srednjih preduzeća i preduzetništva pokazuje da ovaj sektor predstavlja najvitalniji i ekonomski najefikasniji deo privrede i da ima značajnu ulogu u funkciji otvaranja novih radnih mesta. Zato je potrebno pružiti odgovarajuću podršku ovom sektoru primenom politike koja će podstaći njegov napredak. Podrška sektoru malih i srednjih preduzeća je limitirana ograničenim raspoloživim resursima za pružanje značajnije pomoći na lokalnom nivou.
U 2013. godini sa sedištem u opštini Bečej je poslovalo 1.148 aktivnih privrednih subjekata, od čega su 873 preduzetničke radnje i 275 privredna društva.
U akcionom planu se govori i o ulozi turizma u oblasti zapošljavanja. Navodi se da se opština opredelila za razvoj banjskog turizma, jer poseduje potencijal u termalnim izvorima vode koji su pogodni za terapijske svrhe.
Važan segment je i razvoj poljoprivrede – na teritoriji opštine ima oko 2.800 poljoprivrednih gazdinstava, kao i privrednih subjekata koji se bave preradom primarnih poljoprivrednih proizvoda.
Starosna struktura
Po starosnoj strukturi Bečej je opština sa preovlađujućom starijom populacijom: 0-4 godine 4,6%, 5-9 godina 5,3%, 10-14 godina 5,6%, 15-19 godina 6,0 %, 20-24 godine 5,9%, 25-29 godina 6,7%, 30-34 godine 6,6%, 35-39 godina 6,6 %, 40-44 godine 6,4%, 45-49 godina 6,9%, 50-54 godine 7,4%, 55-59 godina 8,1%, 60-64 godine 6,9%, 65-69 godina 5,5%, 70-74 godine 4,7 %,75-79 godina 3,6%, 80-84 godine 2,1%, 85 i više godina 1,1%.
Prema podacima popisa iz 2011. godine, prosečna starost stanovništva je 40,81 godina. Ukupan broj radnog stanovništva (15-64 godine) bio je 25.792, odnosno 68,05%, broj punoletnih (18 i više godina) bio je 30.489, odnosno 80,44%, broj stanovnika predškolskog uzrasta (0-6 godina) bio je 2.592, odnosno 6,84%, broj stanovnika školskog uzrasta (7-14 godina) bio je 3.404, odnosno 8,98%.
Broj nezaposlenih u decembru 2014. godine bio je 4.304. Udeo ženske populacije u ukupnom broju nezaposlenih je 52,5 %.
U periodu od godinu dana (2014), na evidenciji Nacionalne službe za zapošljavanje bilo je između 4.304 i 5.040 nezaposlenih.
Najugroženije grupe nezaposlenih su osobe sa invaliditetom, Romi, korisnici socijalnih davanja, mlađi od 30 godina i osobe starije od 50 godina.
Suficitarni: pravnici, ekonomisti, vaspitači…
Poslodavci sa teritorije opštine su iskazali potrebu za radnicima koji poseduju dodatne veštine, kao što su praktična znanja u proizvodnim zanimanjima, osnovni nivo poznavanja rada na računarima, što se posebno uočava kod nezaposlenih starijih od 35 godina, posedovanje sertifikata kao što su atest za zavarivače, za ovlašćene knjigovođe, za ovlašćene revizore, za ovlašćene menjače, kao i posedovanja znanja i veština u pružanju zanatskih usluga.
Deficitarna zanimanja su u oblasti građevinarstva (viša i visoka stručna sprema), uslužnih delatnosti (konobari, kuvari, mesari), a tu su zatim profesori engleskog jezika i matematike, u oblasti obrazovanja određeni nastavnički i profesorski kadar, kao i u oblasti poljoprivrede (viša i visoka stručna sprema).
Suficitarna zanimanja su pravnici, ekonomisti, vaspitači, maturanti gimnazije, ekonomski tehničari, građevinski radnici (do trećeg stepena stručne spreme) i radnici svih delatnosti do trećeg stepena stručne spreme.
Politika zapošljavanja opštine
Osnovni cilj strategije politike zapošljavanja lokalne samouprave je povećanje zaposlenosti, odnosno uspostavljanje stabilnog i održivog trenda rasta zaposlenosti praćenom rastom učešća odraslog stanovništva na tržištu rada, piše u akcionom planu.
Problemi koji se pojavljuju u oblasti zapošljavanja na teritoriji opštine su: nedostatak poslova kao posledica nedovoljne privredne aktivnosti i nedovoljno direktnih investicija, niska zaposlenost, nezaposlenost mladih, neusaglašenost ponude i potražnje radne snage ogleda se u činjenici da određeni broj slobodnih radnih mesta za kojim postoji potreba poslodavaca ostaje nepopunjen, a da sa druge strane postoji veliki broj osoba sa zanimanjima za koja ne postoji potreba na tržištu rada, dugoročna nezaposlenost, a samim tim i gubitak motivacije, višak zaposlenih je i dalje veliki problem kome doprinosi ekonomska kriza, jer poslodavci zbog ekonomskih teškoća pribegavaju smanjenju broja zaposlenih, starosna struktura zaposlenih je nepovoljna, jer je prosečna starost nezaposlene osobe oko 40 godina, a tome doprinose i viškovi zaposlenih, jer poslodavci uglavnom starije radnike proglašavaju tehnološkim viškom, osobe sa invaliditetom su zastupljene na evidenciji nezaposlenih, siva ekonomija je u veoma visokom procentu izražena, što je posledica nedostatka određenih mera kako bi se smanjio rad na crno.
Interesantno je da na teritoriji opštine ima i mnogo mladih nezaposlenih osoba, do 35 godina starosti postoji 1.807 nezaposlenih, a alarmantno je da većinu čine žene, njih 1.023.
U akcionom planu navodi se to što se, nažalost, u ovoj zemlji podrazumeva, da su teže zapošljive kategorije stanovništva osobe sa invaliditetom, osobe romske nacionalnosti i prognana i raseljena lica.
„Povećanje zaposlenosti ostvariće se unapređenjem privrednog ambijenta“
Ciljevi politike zapošljavanja na teritoriji opštine Bečej za 2015. godinu su: povećanje zaposlenosti, povećanje nivoa obrazovanja nezaposlenih, socijalna inkluzija, smanjenje efekata ekonomske krize na postojeća radna mesta i podsticanje formalne zaposlenosti, uspostavljanje stabilnog i održivog trenda rasta zaposlenosti, podrška pomoći nezaposlenim licima u aktivnom traženju posla, uključivanje nezaposlenih lica u programe dodatnog obrazovanja i obuke, podsticanje zapošljavanja mladih, podrška smanjenju neformalnog rada, podsticaji poslodavcima da zapošljavaju nezaposlena lica, unapređenje sistema obrazovanja i obuka i usklađivanja sa potrebama tržišta rada, unapređenje socijalnog dijaloga i jačanje uloge socijalnih partnera, podrška ravnopravnosti polova u pogledu zapošljavanja i zarada, podsticanje zapošljavanja teže zapošljivih kategorija, borba protiv diskriminacije posebno ugroženih kategorija prilikom zapošljavanja, promocija i organizovanje javnih radova, sprovođenje mera iz lokalnog akcionog plana i jačanje uloge Saveta za zapošljavanje, proširivanje saradnje sa Nacionalnom službom za zapošljavanje, Pokrajinskim sekretarijatom za privredu, zapošljavanje i ravnopravnost polova, Pokrajinskom službom za zapošljavanje, kao i sa ostalim lokalnim savetima za zapošljavanje, učestvovanje na obukama namenjenim članovima Lokalnog saveta za zapošljavanje.
Lokalna samouprava je u skladu sa Nacionalnim akcionim planom zapošljavanja za 2015. godinu, postavila kao cilj povećanje zaposlenosti.
„Rast zapošljavanja zavisi od jačanja ekonomije i značajnog rasta investicija, uključujući i investicije u infrastrukturu. Povećanje zaposlenosti ostvariće se unapređenjem privrednog ambijenta, naročito stvaranjem uslova za podsticanje privatnog sektora i privlačenjem investicija, kao i realizacijom niza neposrednih podsticaja za zapošljavanje“, piše u akcionom planu.
Povećanje nivoa obrazovanja nezaposlenih
Imajući u vidu pojavljivanje novih poslova i novih oblika rada, koji nameću potrebu za neprekidnim usavršavanjem, poslodavci sve više zahtevaju kvalifikovanu radnu snagu i visoke kompetencije radnika. U tim uslovima znanje nezaposlenih, a naročito dugoročno nezaposlenih postaju zastarela i nedovoljna. Iz tog razloga lokalna samouprava će dodatnim obukama i obrazovanjem omogućiti nezaposlenim licima da steknu savremena znanja i obrazovanje koje će biti verifikovano odgovarajućim sertifikatima, navodi se u akcionom planu.
Akcioni plan lokalne samouprave bavi se i neophodnom socijalnom inkluzijom, omogućavanjem onima koji su u riziku od siromaštva i društvene isključenosti da dobiju mogućnost i sredstva koja su potrebna za puno učešće u ekonomskom, društvenom i kulturnom životu i postizanju životnog standarda, koji se smatra normalnim u društvu u kojem žive.
Za javne radove, samozapošljavanje i stručnu praksu 2,7 miliona dinara
Prioriteti politike zapošljavanja za 2015. godinu po akcionom planu su: podsticanje zapošljavanja, povećanje nivoa obrazovanja nezaposlenih, socijalna uključenost marginalizovanih grupa.
Lokalnim akcionim planom su utvrđeni prioriteti aktivne politike zapošljavanja za 2015. godinu, a to su: usklađivanje ponude i tražnje na tržištu rada, otvaranje novih radnih mesta i samozapošljavanje, ustanovljavanje mera za smanjenje nezaposlenosti, sprovođenje stručnog usavršavanja i sticanja dodatnih znanja radi usklađivanja ponude i potražnje radne snage na tržištu rada, podsticanje zapošljavanja nezaposlenih lica kroz javne radove, realizovanje programa stručnog osposobljavanja mladih koji prvi put zasnivaju radni odnos.
Lokalnim akcionim planom zapošljavanja opštine Bečej za 2015. godinu predviđene su sledeće mere aktivne politike zapošljavanja: subvencije za samozapošljavanje, javni radovi, program stručne prakse kod privatnog poslodavca.
Javni radovi mogu trajati najduže 4 meseca. Sredstva za organizovanje javnih radova planirana su u budžetu opštine za 2015. godinu u iznosu od 892.237 dinara, od Nacionalne službe za zapošljavanje očekuje se odobravanje iznosa od 857.247 dinara. Ukupan iznos sredstava za ovu namenu u 2015. godini je 1.749.484 dinara.
Program stručne prakse namenjen je nezaposlenima koji se prvi put stručno osposobljavaju za zanimanja za koja su stekli određenu vrstu i stepen stručne spreme, ili koji su se stručno osposobljavali kraće od vremena potrebnog za polaganje stručnog ispita, a radi sticanja uslova za polaganje stručnog ispita, bez zasnivanja radnog odnosa. Program traje 6 meseci, osim u slučaju kada se sprovodi i traje u skladu sa opštim, odnosno posebnim zakonom u cilju polaganja stručnog ispita, a najduže 12 meseci.
Tokom trajanja programa stručne prakse angažovanim osobama se isplaćuje novčana pomoć u mesečnom iznosu od 10.000 dinara (za osobe koje imaju srednje obrazovanje), 12.000 dinara (za osobe sa višim ili visokim trogodišnjim obrazovanjem) i 14.000 dinara (za osobe sa najmanje četvorogodišnjim visokim obrazovanjem).
Novac za sprovođenje programa stručne prakse planiran je u budžetu opštine za 2015. godinu u iznosu od 357.146 dinara, od Nacionalne službe za zapošljavanje očekuje se odobravanje iznosa od 343.000 dinara. Ukupan iznos za ovu namenu je 700.146 dinara.
Za realizaciju mera aktivne politike zapošljavanja, koje su predviđene lokalnim akcionim planom, predviđeno je ukupno 2.769.630 dinara. Predviđeno je samozapošljavanje dve osobe za ukupno 320.000 dinara, za javne radove – 11 osoba – planira se potrošiti 1.749.484 dinara, a za stručnu praksu – 4 osobe – 700.146 dinara. Opština treba da obezbedi 51 odsto ukupnog iznosa, to jest 1.412.583 dinara, a republika 1.357.047 dinara (49 procenata).
R.M.
Prosečna zarada u Bečeju
Prosečna bruto/neto zarada u 2014. godini bila je 51.539 (bruto), odnosno 37.306 dinara (neto).
Prosečna bruto/neto zarada u 2013. godini iznosila je 52.045/37.603 dinara.
Prosečna bruto/neto zarada u 2012. godini bila je 47.612/34.290 dinara.
Prosečna bruto/neto zarada u 2011. godini iznosila je 42.662/30.7583 dinara.
Stanovništvo
Prema podacima iz popisa stanovništva iz 2011. godine u opštini Bečej živi 37.351 stanovnik. U Bačkom Gradištu 5.146, u Bačkom Petrovom Selu 6.387, u Mileševu 925, u Radičeviću 1.138, a u Bečeju 24.226 stanovnika.
