trg_fontane
Za ostvarenje Lokalnog akcionog plana za socijalno uključivanje Roma i Romkinja (LAP) na teritoriji opštine Bečej od 2019. do 2021. godine planira se potrošiti ukupno 106,5 miliona dinara – zasad LAP nije „u funkciji“, naime, do 4. septembra traje javna rasprava o tom dokumentu, a prezentacija nacrta je održana 23. avgusta u gradskoj kući.
Dokument, kada bude usvojen na sednici Skupštine opštine, treba da stvori uslove pre svega za smanjenje siromaštva građana romske nacionalnosti, kojih, po popisu iz 2011. godine ima 842, odnosno čine 2,25 odsto stanovništva.
LAP predviđa unapređenje stanja stanovništva romske nacionalnosti u oblastima stanovanja, obrazovanja, zdravlja, socijalne zaštite i zapošljavanja.
Uprkos tome što je reč o akcionom planu za poboljšanje položaja građana romske nacionalnosti, na zvaničnom sajtu opštine Bečej nacrt tog dokumenta može da se pročita samo na srpskom jeziku, nema prevoda na romski, niti na mađarski jezik.
Oko 98 miliona za stanovanje i komunalnu opremljenost
Za trogodišnji period realizacije plana predviđeno je ukupno 106,5 miliona dinara – iz budžeta opštine Bečej trebalo bi da bude obezbeđeno 63,3 dinara, a iz ostalih izvora 43,1 milion dinara (ostali izvori mogu da budu sredstva iz pokrajinskog i republičkog budžeta kao i potencijalnih donatorskih sredstava iz programa prekogranične saradnje i drugih donatorskih programa).
Recimo, za poseban cilj poboljšanja uslova stanovanja i komunalne opremljenosti domaćinstava građana romske nacionalnosti predviđeno je 98,5 miliona dinara – 57,5 iz opštinskog budžeta i 41 iz ostalih izvora.
Od toga za izgradnju putne infrastrukture u delovima naselja gde žive Romi trebalo bi da bude potrošeno 94 miliona za vreme trajanja LAP-a.
Za povećanje broja Roma i Romkinja koji završavaju predškolsku ustanovu, osnovno i srednje obrazovanje ukupno je predviđeno 6,6 miliona dinara – 4,5 iz opštinskog budžeta, 2,1 miliona iz ostalih izvora itd.
Ko je napravio plan?
Cilj izrade Lokalnog akcionog plana za socijalno uključivanje Roma i Romkinja u opštini Bečej je osnaživanje strateških, institucionalnih i finansijskih mehanizama za socijalno uključivanje Roma i Romkinja, kao i unapređenje uslova stanovanja, zapošljavanja, socijalne zaštite, zdravlja i obrazovanja Roma i Romkinja na teritoriji opštine Bečej, piše u nacrtu plana.
Lokalni akcioni plan je izrađen u okviru Programa IPA 2016 „Podrška EU inkluziji Roma – Osnaživanje lokalnih zajednica za inkluziju Roma“ koji finansira Evropska unija, a sprovodi Stalna konferencija gradova i opština (SKGO).
Opština Bečej je u oktobru 2018. godine pokrenula proces izrade Lokalnog akcionog plana.
LAP predstavlja dokument koji je iniciralo Lokalno koordinaciono telo za socijalno uključivanje Roma i Romkinja, dok je proces izrade LAP-a koordinirala i sprovela Radna grupa za izradu LAP-a za unapređivanje položaja Roma i Romkinja.
Lokalno koordinaciono telo za socijalno uključivanje Roma i Romkinja formirano je 26. decembra 2018. godine, čiji su članovi predstavnici opštine Bečej, piše u LAP-u, ali ne navode se imena članova, samo njihove funkcije: član Opštinskog veća zadužen za područje socijalne zaštite i evropskih fondova (predsednik), direktor Predškolske ustanove „Labud Pejović“, predsednik Aktiva direktora osnovnih i srednjih škola opštine Bečej, direktor Doma zdravlja Bečej, direktor bečejske filijale Nacionalne službe za zapošljavanje, direktor Centra za socijalni rad, direktor Gradskog pozorišta, načelnik Policijske stanice u Bečeju, direktor JP Komunalac, direktor JP Vodokanal, direktor JP Toplana, direktor „Potisja“, izvršni direktor Bečejskog udruženja mladih, koordinator Kancelarije za Rome i koordinator Kancelarije za mlade.
Obrazovana je i Mobilna jedinica za socijalno uključivanje Roma i Romkinja na lokalnom nivou. U radu Mobilne jedinice učestvuju predstavnici lokalne samouprave Daniela Doroslovački, Dušica Davidov, član Opštinskog veća Dragan Kovačev, predstavnici Centra za socijalni rad Ivona Božović, Nikolina Lakić, Doma zdravlja Kosana Nešić, Dragan Banović, bečejske filijale Nacionalne službe za zapošljavanje Andor Kormanjoš, predškolske ustanove Tatjana Mitić, Silvija Subakov, srednje Tehničke škole Maja Radošević, Svetlana Tašković, koordinatorka za romska pitanja Dobrila Đin i pedagoški asistent Mirjana Čoti.
Članovi Mobilne jedinice su zaposleni u pomenutim ustanovama i rade na poslovima koji su u vezi sa ostvarivanjem prava Roma i Romkinja, piše u LAP-u, a posao Mobilne jedinice je da podstiče direktno primenjivanje strateških mera u organima i ustanovama; obilazi romska naselja na osnovu utvrđenog plana; sarađuje sa Nacionalnim savetom romske nacionalne manjine i organizacijama civilnog društva; obaveštava organe javne uprave o problemima u vezi sa primenom strateških mera; priprema inicijative i projekte kojima se osigurava saradnja lokalnih organizacija i partnera u procesu unapređenja položaja Roma i Romkinja; prikuplja podatke o ostvarivanju strateških mera.
Inače, koordinatorka za romska pitanja je angažovana po ugovoru o delu i to radno mesto nije sistematizovano u Pravilniku o organizaciji i sistematizaciji radnih mesta u organima i službama opštine Bečej, piše u LAP-u.
U LAP-u piše i da su do sada na području opštine Bečej angažovana dva pedagoška asistenta i postoji potreba za angažovanjem pedagoških asistenata u sledećim ustanovama: ŠOSO „Bratstvo“, OŠ Zdravko Gložanski“, OŠ „Svetozar Marković“ Bačko Gradište, OŠ „Šamu Mihalj“ Bačko Petrovo Selo, PU „Labud Pejović“.
Na području opštine Bečej nisu angažovane zdravstvene medijatorke, ali predstavnici lokalne samouprave procenjuju da je neophodno da bude angažovana jedna zdravstvena medijatorka kako bi se odgovorilo na potrebe zajednice.
U opštini postoji organizacija civilnog društva koja zastupa interese Roma i Romkinja: NVO „Đina“.
Zvanični i nezvanični podaci
Broj građana romske nacionalnosti u opštini Bečej prema zvaničnoj statistici je 842 (445 muškaraca i 397 žena). Međutim, piše u LAP-u, kao Rom se izjašnjava oko 1.663 stanovnika opštine (901 žena i 762 muškaraca).
Prema starosnoj strukturi, 2015. godine evidentirano je 645 dece, 178 mladih, 809 odraslih i 31 stariji građanin romske nacionalnosti. U odnosu na zvaničnu statistiku, kao i u odnosu na prethodne izveštaje, može se uočiti znatan rast ove populacije, piše u LAP-u, a razloge izrađivači dokumenta pronalaze „u poboljšanju njihovog socijalnog statusa i uopšte većeg prihvatanja sopstvenog identiteta, što je uzrok kvalitetnijeg formalnog i neformalnog obrazovanja. Povećanje prava nacionalnih manjina, takođe, poboljšava uslove svakodnevnog života i prihvatanje od strane većinskog naroda, ali u pojedinim situacijama, nažalost, dovodi do zloupotrebe“.
Navodi se i da je obrazovni status romske nacionalne zajednice najniži u odnosu na sve druge nacionalne zajednice u Srbiji. Procena je da je tako i u opštini Bečej, iako se beleži blagi rast iz godine u godinu.
U poseban birački spisak je do 2017. upisano 400 građana romske nacionalnosti.
Oko 50 odsto Roma nije završilo osnovnu školu ili nije išlo u školu
Na osnovu zvanične statistike, kao i na osnovu procene broja Roma može se zaključiti da među Romima postoji veliki broj mladih i dece u poređenju sa demografskom strukturom većinskog stanovništva.
Deca mlađa od 15 godina čine skoro 35 odsto ukupnog broja građana romske nacionalnosti u opštini Bečej.
Procenat građana romske nacionalnosti bez školske spreme ili sa nepotpunom osnovnom školom iznosi skoro 50 odsto ukupnog broja građana romske nacionalnosti u opštini Bečej.
Prema evidenciji koordinatora za romska pitanja procenjuje se da se trenutno 331 dete romske nacionalnosti nalazi u sistemu osnovnoškolskog i srednjoškolskog obrazovanja.
U radnoj 2017/2018. godini predškolskim vaspitanjem i obrazovanjem obuhvaćeno je 1.104 deteta. Opština Bečej ne raspolaže zvaničnim podacima o broju romske dece koja pohađaju predškolsku ustanovu. Na osnovu procene, dece uzrasta od 0 do 3 godine je bilo 2, uzrasta od 3 do 5,5 oko desetak, i pripremno predškolskog uzrasta 7. To znači da je u 2017/2018. radnoj godini broj romske dece u predškolskoj ustanovi bio 19.
Osnovnim obrazovanjem u školskoj 2017/2018. godini obuhvaćeno je 2.361 dece, od čega 331 dete romske nacionalnosti.
Broj dečaka i devojčica koji su napustili osnovnu školu tokom školske 2015/2016. godine bio je 73, školske 2016/2017. godine 76, a školske 2017/2018. godine 48.
Opština Bečej ne raspolaže podacima o broju učenika koji su napustili osnovnu školu po razredima i po polu, piše u LAP-u.
Nije evidentirano koja je nacionalna pripadnost dece koja su napustila školu, ali je pretpostavka da je broj Roma i Romkinja koji napuštaju školu proporcionalno umanjen u toku 2017/18 u odnosu na prethodne godine.
Srednjoškolskim obrazovanjem u školskoj 2017/2018. godini bilo je obuhvaćeno 831 dete, od čega je 75 dece romske nacionalnosti (38 devojčica i 37 dečaka).
Broj romskih učenika koji su upisani u srednju školu zahvaljujući afirmativnim merama u školskoj 2015/2016. bio je 8 devojčica, 10 dečaka, u školskoj 2016/2017. 13 devojčica, 12 dečaka, a u školskoj 2017/2018. godini 17 devojčica i 15 dečaka.
U prethodne tri školske godine nije bilo mladih romske nacionalnosti koji su upisani na visoke škole i fakultete putem afirmativnih mera. Takođe, tokom školske 2017/2018. godine nije bilo mladih Roma i Romkinja iz opštine Bečej koji pohađaju više i visoko obrazovanje.
U 2017/2018. školskoj godini se na području Bečeja izučavao romski jezik i kultura u OŠ „Svetozar Marković“ u Bačkom Gradištu. Broj dece i mladih iz romske zajednice koji su pohađali izborni predmet „Romski jezik sa elementima kulture“ je bio 65. U ovoj ustanovi, izborni predmet postoji u kontinuitetu od 2015. godine. U OŠ „Svetozar Marković“ zaposlen je nastavnik sa sertifikatom za predavanje romskog jezika i uveden u sistem osnovnog obrazovanja.
U opštini nezaposleno oko 24 odsto građana romske nacionalnosti
Prema podacima Nacionalne službe za zapošljavanje u opštini Bečej krajem avgusta 2018. godine na evidenciji se nalazilo 203 nezaposlene osobe romske nacionalnosti, od njih 113 žena – to je 24 odsto ukupnog broja građana romske nacionalnosti u opštini Bečej.
U odnosu na 2016. godinu povećan je ukupan broj nezaposlenih romske nacionalnosti, uglavnom žena. Trend povećanja broja nezaposlenih primetan je u svim kategorijama u odnosu na dužinu traženja posla (osim kod korisnika NSZ koji posao traže manje od 3 meseca). Na evidenciji NSZ se nalaze i osobe romske nacionalnosti sa invaliditetom, samohrani roditelji, nezaposleni roditelji, interno raseljena lica, korisnici socijalne pomoći i povratnici iz zatvora.
Primetan je značajan porast broja korisnika socijalne pomoći među romskim stanovništvom u odnosu na 2016. godinu – za preko 50 odsto.
U Bečeju nema tipičnih naselja gde žive Romi
U Bečeju nema tipičnih niti podstandardnih naselja u kojima živi romsko stanovništvo. Do sada nije rađeno mapiranje niti analiza broja romskih domaćinstava, niti uslova stanovanja u romskim domaćinstvima. Zbog toga je mapiranje romskih domaćinstava i eventualno delova naselja i naseljenih mesta u kojima žive Romi, kako bi se napravila procena daljih intervencija koje su potrebne na teritoriji opštine Bečej, predviđena kao jedna od aktivnosti u okviru LAP-a.
Većina poseduje zdravstvenu knjižicu?
Procenjuje se da u opštini Bečej većina Roma i Romkinja poseduje zdravstvenu knjižicu, da je velika većina dece, uključujući i romsku decu, obuhvaćena programom imunizacije (preko 99 odsto na teritoriji opštine).
Nema podataka o broju građana romske nacionalnosti koji imaju izabranog lekara, o broju dece obuhvaćene sistematskim pregledima, o broju majki i dece obuhvaćenih patronažnim posetama niti o broju Romkinja koje su obuhvaćene ginekološkim pregledima. Očekuje se da će angažovanjem zdravstvenog medijatora ovi podaci biti prikupljeni.
Oko 5 odsto anketiranih je u radnom odnosu
U 2017. godini u Centru za socijalni rad evidentirano je 4.542 (2.255 žena) korisnika socijalne zaštite, što predstavlja 12 odsto ukupnog broja stanovnika.
Centar za socijalni rad Bečej ne vodi posebnu evidenciju o romskim porodicama.
U toku 2018. godine sprovedeno je istraživanje u okviru projekta „Radno angažovanje Roma kao teže zapošljivih lica na primarnoj selekciji otpada na teritoriji opštine Bečej“. Anketirano je 369 pripadnika romske nacionalnosti, 164 muškaraca i 205 žena. Preko 90 odsto anketiranih korisnici su novčane socijalne pomoći i ostvaruju pravo na dečji dodatak. Prema ovom istraživanju 135 Roma živi u vanbračnoj zajednici, 117 lica živi u bračnoj zajednici, 85 lica su neoženjeni/neudate (među njima ima i udovica/udovaca) i 32 lica su razvedena (bračna i van-bračna zajednica).
Prema kategoriji stečenog obrazovanja čak 214 lica nema završenu osnovnu školu, što iznosi 57,9 odsto anketiranih, 121 lice ima završenu osnovnu školu, 32 njih srednju školu (iz grupe mladih), a dvoje visoko obrazovanje.
Tokom popunjavanja ankete bilo je nejasnoća u smislu da ciljna grupa podrazumeva pozitivan odgovor o završenoj osnovnoj školi, ukoliko se ista pohađala (završen određen razred u osnovnoj školi).
Svega 19 lica izjasnilo se da je u radnom odnosu, oko 5 odsto od ukupnog broja anketiranih. Na dodatno pitanje o kom zaposlenju je reč, anketirani su rekli da sedmoro obavlja povremene sezonske poslove, dvoje je zaposleno u JP Komunalac, jedna osoba je trgovac, jedna pekar, jedna lični pratilac (angažovana ugovorom o povremenim i privremenim poslovima), 6 osoba se izjasnilo da je fizički radnik, a jedna osoba je privatni preduzetnik.
Imajući u vidu nedostatak zbirnih podataka o broju Roma i Romkinja koji koriste usluge socijalne zaštite, u okviru LAP-a je planirano da se nastavi sa daljim anketiranjem romskog stanovništva kako bi se prikupili podaci koji nedostaju s jedne strane, i kao i informacije o potrebama Roma i Romkinja za pružanjem eventualno dodatnih usluga socijalne zaštite, piše u LAP-u.
Potrebni su pedagoški asistenti za decu romske nacionalnosti
Ne postoje podaci, to jest posebna izdvajanja iz budžeta lokalne samouprave namenjena isključivo deci romske nacionalnosti. Deca romske nacionalnosti koriste iste resurse i imaju ista prava kao i druga deca. Opština odobrava popust od 30 odsto za prevoz srednjoškolaca za sve đake, deca dobijaju besplatne knjige preko Ministarstva prosvete, ukoliko su korisnici socijalnih primanja (što deca romske nacionalnosti uglavnom jesu). Pored toga, postoji mogućnost odobravanja jednokratne pomoći u Centru za socijalni rad u vidu mesečne karte učenicima srednjih škola, ukoliko za to postoji potreba.
Analizom je identifikovano da postoji potreba za angažovanjem dodatnih pedagoških asistenata u osnovnom i srednjoškolskom obrazovanju, koji bi pružili podršku romskoj deci koja nisu prethodno bila uključena u sistem predškolskog obrazovanja da mogu da pohađaju i prate programe redovne nastave.
Na području opštine postoje dve osnovne i dve srednje škole u kojima se sprovode program i edukacije o pravima romske dece, kulturološkim specifičnostima, teškoćama koje otežavaju redovno pohađanje nastave, učenje i napredovanje. Ovi programi se realizuju u sledećim osnovnim školama: OŠ „Svetozar Marković“ Bačko Gradište i OŠ „Šamu Mihalj“ Bačko Petrovo Selo, kao i u srednjim školama Ekonomsko-trgovinska škola i Tehnička škola.
Ko ima podatke o opštinskim planovima?
Opština Bečej nije uspostavila sistem za pružanje pravno-tehničke pomoći Romima i Romkinjama u cilju regulisanja imovinskog i pravnog statusa objekata.
Nema podataka o tome da li je opština planirala mere za unapređenje postojećih objekata u kojima žive Romi i Romkinje, niti da li su za tu svrhu odvojena sredstva iz budžeta opštine, kaže se u LAP-u, koji su, paradoksalno, radili i predstavnici lokalne samouprave, te bi trebalo da znaju „da li je opština planirala mere za unapređenje postojećih objekata u kojima žive Romi i Romkinje“.
Nema podataka ni o tome da li u opštini Bečej postoji program za izgradnju socijalnih stanova niti da li su Romi i Romkinje korisnici socijalnih stanova, piše, ponovo neshvatljivo, u LAP-u, jer predstavnici lokalne samouprave trebalo bi da imaju informacije o tome da li u opštini postoji program za izgradnju socijalnih stanova.
Odgovor na oba pitanja, prema informacijama kojima raspolažu novinari Bečejskog mozaika, je negativan.
Mogućnosti za pomoć prilikom zapošljavanja
Opština Bečej je u prethodne tri godine izdvajala sredstva za mere aktivne politike zapošljavanja, od 2015. do 2018. godine godišnje po 3 miliona dinara. Iz tog novca nije izdvojen poseban deo za unapređivanje položaja Roma, ne postoje podaci o posebnim namenskim davanjima za mere zapošljavanja Roma i Romkinja. Lokalni akcioni plan zapošljavanja opštine Bečej ne prepoznaje posebno kategoriju romskog stanovništva, već se mere zapošljavanja sprovode u okviru teže zapošljivih grupa stanovništva u koje se ubrajaju i Romi.
Prema evidenciji Nacionalne službe za zapošljavanje na području opštine Bečej može se zaključiti da je usluge savetovanja po godinama koristilo od 100 do 287 građana romske nacionalnosti i da se taj broj iz godine u godinu povećavao.
Romi su bili zainteresovani za mere poput aktivnog traženja posla, za sajam zapošljavanja, za podsticanje i razvoj preduzetništva.
Kada je u pitanju sprovođenje Lokalnog akcionog plana za zapošljavanje, pripadnici romske nacionalnosti su bili uključeni u meru koja se odnosi na subvencije poslodavcima za otvaranje novih radnih mesta u 2018. godini (5 korisnica), javni radovi u 2017. godini (1 korisnik), javni radovi u 2018. (15 korisnika, od njih 3 žene).
Na području opštine Bečej formalni program obrazovanja odraslih se sprovodi u OŠ „Sever Đukić“ u okviru koga ima 38 polaznika romske nacionalnosti. Pored formalnog, na području opštine Bečej realizuju se i neformalni programi obrazovanja odraslih, u Tehničkoj i Ekonomsko-trgovinskoj školi, kao i u „Stil“ d.o.o.
Procena: 60 odsto korisnika socijalne zaštite romske nacionalnosti
Ukupan broj korisnika socijalne zaštite tokom 2017. godine bio je 4.542 – 2.255 žena i 2.287 muškaraca. Procenat zastupljenosti korisnika socijalne zaštite u ukupnom broju stanovnika iznosi oko 12 odsto. Nema podataka o tome koliko je među korisnicima socijalne zaštite Roma i Romkinja, ali je procena da su 60 odsto korisnika romske nacionalnosti.
Korisnici romske nacionalnosti najviše su bili zainteresovani za usluge socijalne zaštite kao što su materijalna davanja (socijalna novčana pomoć i jednokratna novčana pomoć), ogrevno drvo, rešavanje stambenog pitanja, to jest unapređenje uslova za stanovanje, usluge besplatnih obroka (narodna kuhinja), pomoć pri izradi ličnih dokumenata.
Pojačano je interesovanje za nove usluge socijalne zaštite, kao što je dnevni boravak za decu romske nacionalnosti ili usluge ličnog pratioca.
Na području opštine Bečej postoji narodna kuhinja. Prosečan broj korisnika mesečno 2015. godine bio je 400 korisnika (300 žena i 100 muškaraca), 2016. godine 420 korisnika (300 žena i 120 muškaraca), 2017. godine 380 korisnika (300 žena i 80 muškaraca), 2018. godine 384 korisnika (ne postoji podatak o polu korisnika).
Na području opštine Bečej obavljena je analiza potreba Roma/Romkinja za uslugama socijalne zaštite. Analiza je pokazala da su Romi i Romkinje najviše zainteresovani za ostvarivanje prava na novčanu socijalnu pomoć kao i jednokratnu novčanu pomoć i narodnu kuhinju. Razvojem novih usluga socijalne zaštite raste zainteresovanost i za druge usluge. Zabeležen je porast obraćanja za pomoć u slučajevima porodičnog nasilja, kao i u slučaju potreba za korišćenjem usluga dnevnog boravka i ličnog pratioca. Registrovani su korisnici zainteresovani za uključivanje u funkcionalno obrazovanje odraslih.
Za neke od usluga, kao što su rešavanje stambenog pitanja ili unapređenje uslova stanovanja postoji potreba, ali njih nema u ponudi zato što su svi trenutno raspoloživi kapaciteti opštine Bečej popunjeni, s jedne strane, kao i velika potražnja za ovim stanovima od strane građana sa druge.
Izvor problema su ekstremni oblici siromaštva, gde porodice žive u stambenim objektima koji su nebezbedni za stanovanje do onog trenutka dok ne dođe do urušavanja. Bez sredstava za osnovne životne potrebe, nemaju sredstva za popravku objekata u kojima žive. Zato se obraćaju lokalnoj samoupravi (ili Centru za socijalni rad) tražeći za život uslovnije stambene objekte.
Kuće koje se nalaze u vlasništvu opštine Bečej, takođe su neadaptirane i neuslovne za stanovanje, te se ne može izdati rešenje o stanovanju i formiranju ekonomske cene korišćenja stambenog objekta. Ne postoji mogućnost izdvajanja sredstava za adaptaciju ovih objekata, niti fondova kod kojih bi se moglo aplicirati u cilju rešenja ovog problema. Neophodno je izdvojiti značajnija sredstva kako bi se i ove usluge razvile i pružale, piše u LAP-u.
Analiza problema „otkriva“ nove probleme
Na osnovu SWOT analize primećuje se da značajan problem predstavlja činjenica da ne postoji utvrđen sistem za praćenje dece romske nacionalnosti koja su uključena u sistem obrazovanja od predškolskog do srednjoškolskog, kao i da nisu dovoljno razvijeni institucionalni mehanizmi koji omogućavaju podršku, motivaciju i praćenje te dece u sistemu obrazovanja. Naime, na čitavoj teritoriji opštine procena je da ima preko 400 romske dece, ali je za sada angažovan samo jedan pedagoški asistent, piše u LAP-u, međutim na drugom mestu u tom dokumentu navodi se da u opštini ima dva pedagoška asistenta za potrebe dece romske nacionalnosti.
Prepoznate su mogućnosti koje se pružaju kroz otvaranje novih radnih mesta na teritoriji opštine Bečej, međutim, ostaje problem povećanja broja nezaposlenih Roma kao i nizak nivo obrazovanja među romskom populacijom. Jedna od značajnijih prepreka je i zakonska regulativa koja ne zahteva obavezno zapošljavanje u trenutku otvranja radnih mesta, to jest ponude posla, kao i postojanje predrasuda i stereotipa među poslodavcima o zapošljavanju Roma.
U Bečeju nema tipičnih niti podstandardnih naselja u kojima živi romsko stanovništvo. Izazov u tom smislu predstavlja neuređenost imovine u opštinskom vlasništvu, kao i činjenica da do sada nije rađeno mapiranje, niti analiza broja romskih domaćinstava i uslova stanovanja u romskim domaćinstvima. Prioritet u tom smislu jeste da se uradi mapiranje romskih domaćinstava i eventualno delova naselja u kojima žive Romi, kako bi se napravila procena daljih intervencija koje su potrebne na teritoriji opštine Bečej, piše u LAP-u.
Navodi se i da ne postoje institucionalni mehanizmi za praćenje i unapređenje zdravstvene zaštite Roma i Romkinja. Šansu predstavlja očekivano angažovanje zdravstvene medijatorke čijim će se aktiviranjem omogućiti pre svega prikupljanje podataka o korisnicima sistema zdravstvene zaštite među Romima, kao i navikama i potrebnim uslugama među romskim stanovništvom. Prikupljanje podataka o higijenskim navikama, edukacija i motivacija romskog stanovništva za preventivne preglede predstavlja prioritet u ovoj oblasti.
Centar za socijalni rad ima direktan kontakt sa ciljnom grupom što omogućava uvid u potrebe Roma i Romkinja, te uvođenje novih usluga socijalne zaštite ili adaptaciju postojećih. Prepreku često predstavlja jezička barijera jer u Centru nema kadrova sa znanjem mađarskog i romskog jezika, dok je šansa novi Zakon o socijalnoj zaštiti koji će omogućiti uvođenje radne obaveze i školovanja i sprečavanje zloupotreba u smislu novčane pomoći.
Prioritet predstavlja dalje unapređenje postojećih usluga i proširivanje usluga novim programima i merama socijalne zaštite usklađenim sa potrebama korisnika, navodi se u LAP-u.
K.D.F., 4. deo (Foto: pixabay.com)
Projekat „Odluke u ime građana 2019“ sufinansiran je iz budžeta opštine Bečej. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.
(Tekst je objavljen u Bečejskom mozaiku 30. avgusta, u broju 782)
