U bečejskoj Opštinskoj upravi do danas nije bilo nijednog slučaja unutrašnjeg uzbunjivanja, uprkos tome što je načelnik Opštinske uprave sredinom novembra 2015. godine doneo Pravilnik o načinu unutrašnjeg uzbunjivanja u Opštinskoj upravi. Bilo je, međutim, dve tužbe: tužba za mobing je okončana presudom da mobinga nije bilo, a sudski proces po tužbi za diskriminaciju je u toku. Pored toga, jedan od zaposlenih u Opštinskoj upravi obratio se poverenici za zaštitu ravnopravnosti zbog diskriminacije, ali je poverenica utvrdila da nije bilo diskriminacije.
Inače, Pravilnikom o načinu unutrašnjeg uzbunjivanja u Opštinskoj upravi uređuje se način unutrašnjeg uzbunjivanja, određivanja ovlašćenog lica kod poslodavca, kao i druga pitanja od značaja za unutrašnje uzbunjivanje kod poslodavca koji ima više od deset zaposlenih, koji određuje osobu ovlašćenu za prijem informacije i vođenje postupka u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem, u skladu sa Zakonom o zaštiti uzbunjivača.
Informacije u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem dostavljaju se osobi ovlašćenoj za prijem informacije i vođenje postupka u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem, pismeno ili usmeno.
Potvrda o prijemu informacije u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem sadrži kratak opis činjeničnog stanja o informaciji u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem; vreme, mesto i način dostavljanja informacije u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem; broj i opis priloga podnetih uz informaciju o unutrašnjem uzbunjivanju; podatke o tome da li uzbunjivač želi da podaci o njegovom identitetu ne budu otkriveni; podatke o poslodavcu; pečat poslodavca; potpis lica ovlašćenog za prijem informacije i vođenje postupka u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem. Potvrda o prijemu informacije u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem može sadržati potpis uzbunjivača i podatke o uzbunjivaču, ukoliko on to želi.
U slučaju anonimnih obaveštenja postupa se u skladu sa zakonom.
U cilju provere informacije u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem, preduzimaju se odgovarajuće radnje, o čemu se obaveštava poslodavac, kao i uzbunjivač, ukoliko je to moguće na osnovu raspoloživih podataka. Ako se uzimaju izjave od lica, u cilju provere informacije u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem, o tome se sastavlja zapisnik. Na sadržinu zapisnika može se staviti prigovor, u roku do 3 dana od dana dostavljanja zapisnika.
Po okončanju postupka, najkasnije u roku od 8 dana sastavlja se izveštaj o preuzetim radnjama u postupku o informaciji u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem, predlažu mere radi otklanjanja uočenih nepravilnosti i posledica štetne radnje u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem.
Postupanje sa tajnim podacima Ako su u informaciji sadržani tajni podaci – podaci koji su u skladu sa propisima o tajnosti podataka prethodno označeni kao tajni – uzbunjivač je dužan da se prvo obrati poslodavcu, a ako se informacija odnosi na lice koje je ovlašćeno da postupa po informaciji, informacija se podnosi rukovodiocu poslodavca. U slučaju da poslodavac nije u roku od 15 dana postupio po informaciji u kojoj su sadržani tajni podaci, odnosno ako nije odgovorio ili nije preduzeo odgovarajuće mere iz svoje nadležnosti, uzbunjivač se može obratiti ovlašćenom organu. Izuzetno, u slučaju da se informacija odnosi na rukovodioca poslodavca, informacija se podnosi ovlašćenom organu. Ako su u informaciji sadržani tajni podaci, uzbunjivač ne može uzbuniti javnost, ako zakonom nije drugačije određeno. Ako su u informaciji sadržani tajni podaci, uzbunjivač i druga lica su dužni da se pridržavaju opštih i posebnih mera zaštite tajnih podataka propisanih zakonom koji uređuje tajnost podataka. |
Izveštaj se dostavlja poslodavcu i uzbunjivaču, o kome uzbunjivač može da se izjasni u roku od 8 dana od dana dostavljanja.
Radi otklanjanja uočenih nepravilnosti i posledica štetne radnje nastale u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem mogu da se preduzmu odgovarajuće mere na osnovu izveštaja, a rok za preduzimanje mera je 15 dana od dana sastavljanja izveštaja.
Podsetimo da po Zakonu o zaštiti uzbunjivača uzbunjivanje je otkrivanje informacije o kršenju propisa, kršenju ljudskih prava, vršenju javnog ovlašćenja protivno svrsi zbog koje je povereno, opasnosti po život, javno zdravlje, bezbednost, životnu sredinu, kao i radi sprečavanja štete velikih razmera, a uzbunjivač je fizičko lice koje izvrši uzbunjivanje u vezi sa svojim radnim angažovanjem, postupkom zapošljavanja, korišćenjem usluga državnih i drugih organa, nosilaca javnih ovlašćenja ili javnih službi, poslovnom saradnjom i pravom vlasništva na privrednom društvu.
Vrste uzbunjivanja Uzbunjivanje može biti unutrašnje, spoljašnje ili uzbunjivanje javnosti. Unutrašnje uzbunjivanje je otkrivanje informacije poslodavcu. Spoljašnje uzbunjivanje je otkrivanje informacije ovlašćenom organu. Uzbunjivanje javnosti je otkrivanje informacije sredstvima javnog informisanja, putem interneta, na javnim skupovima ili na drugi način kojim se obaveštenje može učiniti dostupnim javnosti. |
Zakon predviđa i zaštitu podataka o ličnosti uzbunjivača, a to znači da osoba koja je ovlašćena da primi informacije dužno je da štiti podatke o ličnosti uzbunjivača, odnosno podatke na osnovu kojih se može otkriti identitet uzbunjivača, osim ako se uzbunjivač ne saglasi sa otkrivanjem tih podataka, a u skladu sa zakonom koji uređuje zaštitu podataka o ličnosti. Lice ovlašćeno za prijem informacije dužno je da prilikom prijema informacije, obavesti uzbunjivača da njegov identitet može biti otkriven nadležnom organu, ako bez otkrivanja identiteta uzbunjivača ne bi bilo moguće postupanje tog organa, kao i da ga obavesti o merama zaštite učesnika u krivičnom postupku.
Ako je u toku postupka neophodno da se otkrije identitet uzbunjivača, lice ovlašćeno za prijem informacije dužno je da o tome, pre otkrivanja identiteta, obavesti uzbunjivača.
Poslodavac ne sme činjenjem ili nečinjenjem da stavi uzbunjivača u nepovoljniji položaj u vezi sa uzbunjivanjem,
Zakon predviđa i kaznene odredbe za odgovorne osobe, kazne se kreću od 50.000 do 500.000 dinara.
K.D.F.