Srbija, deset godina nakon promena: Odžaci – Pod evropskim krovom

Nasleđe iz prošlosti glavna je prepreka bržem razvoju i efikasnosti u svim oblastima, od demokratizacije odnosa do povećanja standarda građana

Proteklih dana navršilo se prvih stotinu dana vlasti proevropskih snaga u opštini Odžaci, okupljenih oko Demokratske stranke. Međutim, za ovo vreme malo se toga u Odžacima promenilo nabolje, a aktuelna vlast smatra da su za takvo stanje najodgovorniji njihovi prethodnici. U minulih deset godina Socijalistička partija Srbije (SPS) je nezaobilazan deo svake vlasti. Socijalisti su od 2000. do 2004. godine vladali sami, donedavno bili su u koaliciji sa radikalima, dok su danas glavni partner demokrata. Vlast u Odžacima, koju čini desetak raznorodnih stranaka (DS, SPS-PUPS-JS, LDP, SPO, RDS,…) suočava se sa mnogobrojnim problemima iz prošlosti, ali i onim novim, koji su na krilima svetske finansijske krize pristigli i na severozapad Bačke.

Danak kvalitetu

U opštini Odžaci, sa oko 36.000 žitelja, ima više nezaposlenih i penzionera nego zaposlenih. Posao ima jedva oko 5.000 ljudi koji prosečno zarađuju 23.000 dinara mesečno, najmanje u Zapadnobačkom okrugu.
Ali, tek pojavom „naprednjaka“, odnosno raspadom Srpske radikalne stranke stvari su se promenile, pa je demokratski blok odneo poprilično ubedljivu pobedu na izborima održanim u januaru ove godine. Nakon toga, Demokratska stranka formirala je koalicionu vlast sa mnogo malih partija.
Naravno, takav sled događaja mora da prati i mnoštvo problema. Kako to obično biva kad se koalicija stvara od tako šarolike skupine, danak se plaća kvalitetu i efikasnosti. U lokalnoj upravi tvrde da je sto dana prekratak period da se nešto radikalnije promeni na političkoj, ekonomskoj i svekolikoj sceni opštine Odžaci koja je i bukvalno deceniju tavorila i od oktobarskih zbivanja 2000. godine bila jedan od retkih bastiona gde se išlo korak napred, a dva unazad. To je usledilo što zbog nesposobnosti lokalne samouprave, što zbog nekompatibilnosti republičke i pokrajinske vlasti. Danas su stvoreni svi preduslovi za brži iskorak, ali još ima mnogo problema koji usporavaju prosperitet ove, nekad dobrostojeće opštine.
U ovom času opština Odžaci je među nerazvijenim opštinama, ali s tradicijom i nekad razvijenom privredom i potencijalima koje ima malo koja opština, od luke „Dunav – Bogojevo“, preko drumsko-železničkog mosta na Dunavu (u železnički most uloženo je, nakon bombardovanja od strane NATO alijanse, oko 80.000 evra, ali se on koristi u neznatnoj meri), do bogate turističke ponude. U prethodnih sto dana nova vlast aplicirala je već mnoštvo projekata u republičke i pokrajinske fondove, radi se na intenziviranju prekogranične saradnje sa Hrvatskom, ali i na mnogobrojnim drugim projektima. Sve oči građana Odžaka, željnih posla i prosperiteta, pa i boljeg standarda, uprte su u skorašnju gasifikaciju koja godinama zaobilazi Odžake, zatim u investiciju od dvadesetak miliona evra i zapošljavanje dve do tri stotine radnika u hemijsku industriju „Hipol“, ali i u izgradnju radnih zona i u privlačenje domaćih i stranih investitora. Prema rečima predsednika opštine Predraga Cvetanovića, teško je očekivati da će se u kratkom vremenskom roku mnogo toga promeniti, s obzirom na sunovrat koji je doživela odžačka opština u prethodnom periodu, ali i zbog činjenice da dolazak demokratskih snaga na vlast koincidira sa velikom ekonomskom krizom.

Prostor i mogućnosti

– Nažalost – ističe Cvetanović – u Odžacima posle 5. oktobra nije došlo do promene vlasti, što je umnogome uticalo na to da dođe do daljeg osiromašenja odžačke opštine. Problema je mnogo, a pošto na vreme nismo uhvatili korak sa promenama koje su se desile u većini opština u Srbiji, njihovo rešavanje neće se dogoditi preko noći. Međutim, da ne verujem da se ne mogu rešiti, ne bih se ni prihvatio tako odgovornog posla kao što je vođenje jedne lokalne samouprave.
Prioritetni zadatak je, po predsedniku opštine, privlačenje investitora i otvaranje novih radnih mesta, čime bi se zaustavio odliv, pre svega, mladih ljudi koji u potrazi za boljim životom odlaze u druge centre. Prostora i mogućnosti da se krene napred sasvim sigurno ima.
– S obzirom na naš položaj – kaže Cvetanović – koji smatram velikom komparativnom prednošću, s punim pravom tražićemo da učestvujemo u regionalnim integracijama, što će nam omogućiti da kroz programe prekogranične saradnje, na osnovu projektne dokumentacije, konkurišemo kod međunarodnih i fondova Evropske unije. Godinama se smatralo da kao pogranična opština imamo problema. Sebe smo doživljavali kao nekoga ko se nalazi na rubu ekonomskih, kulturnih i drugih događanja. Danas je to drugačije i to objektivno predstavlja prednost koja odžačkoj opštini omogućuje čvršću saradnju i povezanost sa susednim zemljama. Činjenica da je Evropska unija zainteresovana za Dunav kao glavni plovni put Evrope i kao veliki turistički resurs, daje nam za pravo da se nadamo da će i naša opština biti i te kako interesantna za sprovođenje učešća u različitim projektima. Odžačka opština trenutno ima status posmatrača u evroregiji, ali namere su nam da tražimo punopravno članstvo, što će u znatnoj meri doprineti da postanemo interesantniji za potencijalne ulagače – precizirao je prvi demokratski predsednik opštine Odžaci Predrag Cvetanović.

Uroš Meseldžija